مدیریت خوراک دهی طیور
مدت زمان مطالعه : حدود 6 دقیقه
ساختار خوراک : مصرف و هضم
- ساختار خوراک می تواند محرک ایجاد یک هضم مطلوب باشد.خوراک فاقد ساختار مانند مش خیلی ریز (آردی) حرکات دودی روده را کند نموده و موجب می شود خوراک به خوبی با مایعات رودهای مخلوط نشود. به همین دلیل است که خرد کردن خوراک به شکل نسبتاً درشت اهمیت زیادی دارد. افزودن دانه کامل گندم معده را تقویت نموده و موجب توسعه لوله گوارش می شود.
- اگراندازه ذرات آسیاب شده خوراک مطلوب باشد (خیلی ریز نباشد)، خوراک مش نیز می تواند موجب تحریک روده گردد اما خوراک پلت شده راحتتر توسط پرنده هضم می شود. خوراک مش خیلی ریز را نیز می توان پلت کرد و پرنده هنوز هم می تواند آن را هضم کند. اما نمیتوان انتظار داشت که به اندازه کافی روده ها را تحریک نماید.
- خوراک پلت نسبت به مش ارجحیت دارد زیرا مصرف خوراک به صورت پلت جیره متعادلتری را در اختیار پرنده قرار می دهد. قطعات پلت باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشد به گونه ای که تا پیش از مصرف توسط پرنده از هم پاشیده نشود.
- در چینه دان پرنده قطعات پلت باید از هم جدا شوند و به صورت پودر درآیند تا به سمت معده و روده روانه شوند. اگر اندازه قطعات پلت خیلی متغیر باشد خطر خوراک دهی انتخابی بروز می کند. به گونه ای که پرنده قطعات دلخواه خود یعنی ذرات درشتتر را از خوراک میچیند. از روی اندازه قطعات پلت نمی توان به درشتی خوراک پی برد زیرا این امر بستگی به این دارد که خوراک تا چه اندازه درشت یا ریز آسیاب شده باشد.
کنترل منحنی رشد
- پارامترهای خوراک دهی بستگی به این دارد که کشتارگاه (کارخانه فرآوری) چه خواسته ای داشته باشد. آیا پرنده را به صورت کامل به فروش میرساند یا آن را قطعه بندی میکند.
در جوجه های گوشتی که وزن پایان دوره بالایی دارند، باید درست پس از هفته اول اندکی سرعت رشد کاهش داده شود. زیرا در سه هفته اول زندگی پرنده عمدتاً اندام ها و ساختار اسکلتی شکل میگیرد.بلافاصله پس از آن اقدام به افزایش وزن صورت میگیرد. - اگر این کار انجام نشود معضلاتی همچون مشکلات پا، سندرم مرگ ناگهانی و اختلالات متابولیکی مانند آسیت رخ خواهد داد که افزایش تلفات را به دنبال دارد.
همچنین این پرنده ها تحرک و فعالیت کمتری از خود نشان می دهند. - در پرندگانی که در وزن پایین تر کشتار می شوند، شکل گیری ساختار اسکلتی کمتر به عنوان یک فاکتور محدود کننده مطرح است. بنابراین می توان به این پرندگان اجازه داد تا با بیشترین سرعت ممکن رشد کنند.
- از سوی دیگر میتوان سریعتر به وزن کشتار دست پیدا نمود و تعداد دوره های جوجه ریزی در سال را افزایش داد. منحنی های رشد را می توان بر اساس وزن نهایی که به دنبال آن هستید تصحیح نمایید. این امر از طریق کنترل برنامه نوری، ترکیب خوراک و رژیم های غذایی امکانپذیر است.
نگهداری نمونه هایی از خوراک
- از هر محموله خوراک که دریافت می کنید یک نمونه گرفته و آن را نگه دارید. آنگاه در صورت بروز مشکل (مانند مسمومیت) می توانید به بررسی خوراک بپردازید.
نمونه های خوراک را در ظروف پلاستیکی قابل مهروموم یا کیسه های زیپ دار و در محیط سرد و تاریک تا پس از کشتار نگه دارید.
تغذیه مرحله ای
- در طی دوره رشد پرنده نیاز به مواد مغذی تغییر می کند. بنابراین جوجه های گوشتی در فازهای مختلف زندگی خود به خوراک های متفاوتی نیاز دارند.
- بیشترین تحولات تغذیه ای که ساده ترین آنها نیز هست، تغییر خوراک بر اساس نیازهای پرنده است. اما توجه داشته باشید که تغییر ترکیبات جیره می تواند با مختل کردن فلور دستگاه گوارش موجب آزار پرندگان شود.
- علاوه بر این طعم و بوی خوراک نیز تغییر می کند که می تواند بر مصرف خوراک اثرگذار باشد. جایگزینی خوراک های مختلف باید به صورت تدریجی صورت گیرد تا استرس وارد شده به دستگاه گوارش به حداقل برسد و از بروز مشکلات هضمی ممانعت به عمل آید.
استراتژی خوراک دهی
- جوجه گوشتی در طول زندگی خود نیازمند تغییر است: نیاز به پروتئین کاهش می یابد در حالی که نیاز به انرژی افزایش پیدا میکند. این موضوع در مورد حیات وحش نیز صدق میکند.
در طبیعت پرندگان جوان عمدتاً با کرم ها (منبع پروتئین) تغذیه می شوند و به صورت تدریجی یاد می گیرند که دانه (منبع انرژی) بخورند. - پرورش دهندگان طیور برای رعایت چنین رژیم هایی اغلب با سه یا چهار نوع خوراک سروکار دارند:
جیره آغازین (0 تا 10 روزگی)
- به شکل کرامب یا ریز پلت (مصرف خوراک بهتر و وزن نهایی بالاتر)
- رشد بهینه اندام ها، استخوان ها و ماهیچه ها
- سرشار از پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی برای دستیابی به حداکثر رشد در این دوره بحرانی
- فاقد گندم یا حاوی مقدار اندکی از آن
- گران قیمت
جیره رشد (11 تا 22 روزگی)
- به شکل کرامب (با قطر 2 تا 3/5 میلی متر)
- به تدریج محتوای پروتئین جیره کاهش و انرژی افزایش می یابد.
- ساختار خوراک به نحوی است که بیشترین مصرف را به دنبال داشته باشد.
- شروع افزودن گندم به جیره حداکثر تا مقدار 10 درصد
جیره پایانی (23 روزگی تا پایان دوره)
- کرامب یا پلت (با قطر 3/5 میلی متر)
- شروع کاهش پروتئین و افزایش انرژی جیره
- حداکثر محتوای گندم 50 تا 55 درصد
- تغییر متابولیکی از پروتئین به چربی که به معنی ضریب تبدیل ضعیف تر است. بنابراین در این مرحله بایستی به اندازه کافی انرژی در اختیار پرنده قرار گیرد.
- بیشترین هزینه خوراک به دلیل مصرف خوراک بیشتر در این مرحله از رشد پرنده
جیره پایانی فاقد دارو
- در انتهای دوره تا زمان کشتار باید خوراک فاقد دارو یا ترکیبات ضد کوکسیدیوز در اختیار پرنده قرار گیرد. البته برخی ترکیبات ضدکوکسیدیوز منع مصرف ندارند بنابراین ممکن است در این مرحله نیز مورد استفاده قرار گیرند.
گردآوری: سرکار خانم دکتر سمیه پاشایی
برگرفته از کتاب راهنمای کاربردی علائم رفتاری طیور