نکات تازه درباره نور سالن های مرغداری

مدت زمان مطالعه : حدود 15 دقیقه 

تصویری که می‌بینید، یکی از اتاق‌های دانشگاه Saskatchewan را نشان می‌دهد که پژوهشگران، مرغ‌های گوشتی را، به منظور برآورد تأثیر نور آبی روی بهبود رشد مرغ‌ها، در آنجا پرورش می‌دهند.
در سراسر کشور، پژوهشگران کوشش می‌کنند تا پی ببرند چه نوری روی رشد مرغ‌ها، توان باروری آنها، و تندرستی و آسودگی آنها تأثیر بهتری می‌گذارد.
اکنون مهم‌ترین نکاتی را که پژوهشگران با آنها برخورد کرده‌اند برای شما بازگو می‌کنم.

 

سفید، آبی و سبز

مرغ‌ها، بیش از انسان، به طول موج نور حساس هستند. آنها حتی نور UV ماورای بنفش (ultraviolent) را احساس می‌کنند. با این که پژوهش‌های بسیاری درباره نوردهی با نور ماورای بنفش انجام گرفته است، اما هنوز هم چراغ‌های (مونوکروماتیک monochromatic) در مرکز توجه مرغداران قرار دارد که اکنون نوع LED آن نیز قابل دسترسی است.
چند پژوهش در زمینه نور LED به انجام رسیده است، اما بنابر نظر خانم Lardner-Schwean Karen استاد علوم طیور در دانشگاه Saskatchewan، یافته‌های گزارش این پژوهش‌ها با یکدیگر همخوانی ندارند. چنان که در چند پژوهش نشان داده شده است که نور آبی سبب رشد بهتر مرغ‌ها، و کارآیی بالاتر خوراک می‌شود، اما دیگر پژوهش‌ها نشان از تأثیر مثبت بالاتر نور زرد و حتی نور سفید روی پارامترهای تولید دارند.
Franco Bruna دانشجوی دکترا که زیر نظارت خانم پرفسور Lardner کار می‌کند، در سه آزمایش بزرگ، هر کدام با بیش از 20هزار مرغ گوشتی، تأثیر نورهای آبی، سفید و سبز را از نخستین روز تا 35 روزگی، روی رشد، بهره بردن از خوراک (FCR)، مقدار خوردن خوراک، و تلفات این گله‌ها را اندازه‌گیری کرده، و پی برده است که تلفات میان گله‌های زیر آزمایش، بسیار اندک بوده است.
خانم پرفسور Lardner می‌گوید: «با این شمار بالا از مرغ‌ها در این آزمایش، جالب است که تأثیری از کارآیی رنگ گوناگون نورها روی عوامل تولید، در گله‌هایی که به خوبی مدیریت می‌شوند، دیده نشد، مگر روی رفتار مرغ‌ها».
خانم پرفسور Lardner می‌افزاید: ما همیشه گمان می‌کردیم که نور آبی رنگ مرغ‌ها را آرامتر می‌سازد، و مطمئناً درست هم بود. مرغ‌ها در زیر نور آبی استرس کمتری داشتند و کمتر می‌ترسیدند. اکنون Franco می‌کوشد پی ببرد که چرا نور آبی روی رفتار مرغ‌ها اثر مثبت می‌گذارد؟

طیف نور قرمز و تولیدمثل طیور

8 سال پیش، Bedecarrats Gregoy پژوهشگر دانشگاه گالپ (کانادا) انجام آزمایشی برای برآورد تأثیر نور در تولیدمثل مرغ‌ها را آغاز کرد با این هدف که پی ببرد که نور چگونه روی برانگیختن مغز مرغ‌ها اثر می‌گذارد. بر اساس برخی از بررسی‌های پیشین خود او برایش روشن بود که آن اندازه که گیرنده‌های تصویری مغز نقش واسطه در فعال کردن باروری دارند، چشم‌های مرغ‌ها ندارند.
در پژوهشی که انجام می‌داد، آقای Bedecarrats گونه‌ای از نژاد نابینای مرغ را، که به آنها Joe Smokey می‌گویند، برای آزمودن طیف نور قرمز در آنها به کار برد. پژوهشگران پی بردند که نور قرمز بسیار آسان‌تر، از بافت‌های جمجمه می‌گذرد و گیرنده‌های تصویری مغز را فعال می‌کند. پی بردن به این موضوع، نقطه آغازین برای این پژوهشگران بود.
در آن هنگام، آقای Bedecarrats گفت که تقاضای واقعی برای سیستم‌های نوردهی نوین پدید خواهد آمد. چنین بود که بازار ناگهان با عرضه‌ی انواع سیستم‌های نوردهی روبرو شد که بسیاری از آنها حتی برای مرغداری طراحی نشده بودند. آقای Bedecarrats برای این که سیستم نوردهی مناسب سالن‌های مرغداری تهیه کند همکاری نزدیکی با شرکت پخش وسایل الکتریکی Thies آغاز کرد و سرانجام یک راه‌حل مناسب به دست آورد که آن را اگریلوکس (Agrilux) نام نهاد.
وی می‌گوید: «پندار عاقلانه‌ای که مرا به این کار واداشت این بود که می‌خواستم مقدار طیف رنگ قرمز را در تابش لامپ‌های LED افزون کنم تا در سالن‌های مرغ تخمگذار و مادر، به تحریک تولیدمثل کمک کند، به اندازه‌ای که تولید تخم‌مرغ را بالا ببرد و پس از این که این نور را در سالن‌های مرغداری آزمایش کردیم دیدیم که توانسته‌ایم ثابت کنیم که طیف رنگ قرمز تولیدمثل را برمی‌انگیزد».
نتیجه آزمایش این پژوهشگر، همراه با نتایجی که دیگران به دست آورده بودند، نشان داد که لامپ‌هایی که 60% رنگ قرمز دارند می‌توانند تولید تخم‌مرغ را بالا ببرند، و لامپ‌هایی که 60% نور سبز دارند می‌توانند رشد مرغ‌های گوشتی را افزایش دهند.

تأثیر نور ماورای بنفش بر آسایش طیور

تاکنون پژوهش‌های اندکی درباره تأثیر نور ماوراءبنفش روی مرغ‌ها در سالن مرغداری انجام گرفته است.
در این زمینه دستیار پژوهشی Lardner-Schwean پژوهشگر دانشگاه Saskatoon کانادا، به نام خانم Shynkaruk، با گردآوری و بررسی نتایج پژوهش‌هایی که تاکنون درباره تأثیر نور ماورای بنفش انجام شده‌اند به این نتیجه رسیده است که حساسیت مرغ‌ها نسبت به نور ماورای بنفش می‌تواند با عوامل زیر ارتباط داشته باشد:
گرایش طبیعی مرغ‌ها، تولید، تغذیه، واکنش‌ها به شرایط محیط، سنتز ویتامین D3، کاهش استرس، سطح پایین کورتیکوسترون پایه، کمتر فعال بودن، رفتار اکتشافی بیشتر، و در بوقلمون‌ها کاهش زخمی کردن با نوک زدن، ارتباط دارد.
در دانشگاه، ناتینگهام در انگلستان، پژوهشگر دپارتمان علوم دامی، خانم شارلوت جیمز (James Charlotte) به‌تازگی مدارک علمی در زمینه تأثیر طول موج‌های نور ماورای بنفش روی نشانگرهای آسایش جوجه‌ها را منتشر کرده است.
خانم جیمز، زیر نظارت نماینده پرورش متراکم جوجه‌ها در انگلستان، جوجه یک روزه نژاد Ross را پرورش داده است.
جوجه‌ها، به صورت گزینش اتفاقی، زیر سه گونه شرایط نور قرار گرفتند:
1- نور سفید LED و نور کمکی ماورای بنفش A یا (UVA)، به مدت 18 ساعت
2- نور سفید LED و نور کمکی فلورسنت ماورای بنفش A وB ، که در هر سانتی‌متر مربع 30 میکرووات نور ماورای بنفش B به مدت 8 ساعت از 18 ساعت نوردهی، را بپراکند. در این 8 ساعت، نوردهی ماورای بنفش B در سطح مرغ‌ها بود تا از تماس بیش از اندازه با این نور جلوگیری شود.
3- نور سفید LED، مدت 18 ساعت. شرایطی که به‌طور عادی در مرغداری نوردهی می‌شد.

نشانگرهای آسودگی که خانم جیمز آنها را اندازه‌گیری کرد: وضع پر مرغ‌ها، قدرت بدنی و جنبش بر اساس جدول استاندارد (Bristol Gait score) بود.
نتایج به دست آمده نشان‌دهنده بهبود وضع پر خروس‌های گوشتی در گروه تیمار با نور ماورای بنفش UVA نسبت به گروه شاهد بود.
مرغ‌های گروه تیمار دوره کوتاه‌تر جنبش (حرکت هیجانی) نسبت به گروه شاهد داشتند که به برداشت خانم جیمز، آسایش مرغ‌ها به سبب پیش‌آمدهای ترس‌آور کمتر، در گروه تیمار بود.
توانایی راه رفتن مرغ‌های گوشتی که زیر نور ماورای بنفش UVA، و ماورای بنفش UVA همراه با نور ماورای بنفش UVB پرورش داده شدند، نسبت به گروه شاهد بهبود یافت. روی‌هم‌رفته، نتایج آزمایش نشان داد که نور ماورای بنفش UV می‌تواند در آسایش مرغ‌های گوشتی تأثیر مثبت بگذارد.
با این که هر دو گروه تیمار، نور ماورای بنفش UVA داشتند، اما شاید نشانه‌های بهبود بیشتر، به سبب اثرات سودمندانه تابش مدت زمان بیشتر نور ماوراء بنفش UVA بود.
به‌ویژه نتیجه‌ای که از بدون ترس سر کردن مرغ‌ها در زیر نور ماورای بنفش به دست آمد، جالب توجه بود. به گفته خانم جیمز، جانورانی که در ترس به‌سر می‌برند احتمال بیشتری دارد که دچار استرس شوند، و این استرس می‌تواند روی سلامتی و عملکرد آنها اثر منفی بگذارد.
خانم جیمز از این موضوع چنین نتیجه می‌گیرد که «بهبود آسایش مرغ‌ها، همراه با بهبود عملکرد آنها، پیش می‌آید».
می دانیم که نور ماورای بنفش، فعالیت مرغ‌ها را افزایش می‌دهد که فرایند سودمندی است، زیرا به بهبود کیفیت بستر، و قدرت پاهای مرغ‌ها کمک می‌کند. هرچند که بیشتر مرغداران نمی‌خواهند که مرغ‌هایشان بیش از اندازه تحرک داشته باشند، زیرا وزن‌گیری آنها را کاهش می‌دهد، اما خانم جیمز می‌گوید «تحرک بیشتر، و رفتار طبیعی، برای آسایش آنها سودمند است».
نور ماورای بنفش UVA همچنین بر واکنش‌های مرغ‌ها نسبت به یکدیگر تأثیر می‌گذارد، زیرا پر مرغ‌ها نور ماورای بنفش را بازتاب می‌دهد. بنابراین، در زیر تابش نور ماورای بنفش UVA قرار گرفتن، واکنش هماهنگ میان مرغ‌ها را آسان‌تر می‌کند.
خانم جیمز نتیجه می‌گیرد که هرچند هنوز همه اطلاعاتی که در زمینه عملکرد مرغ‌ها، از این آزمایش به دست آمده است بررسی کامل نشده است، اما نتایج اولیه خوشبینانه هستند. وی باور دارد که نور ماورای بنفش و نوردهی با طیف کامل، واقعاً برای صنعت مرغداری نه تنها برای آسایش مرغ‌ها، بلکه برای عملکرد آنها نیز سودمند است.

«نسل آینده» نوردهی مرغداری‌ها

در همین هنگام، شرکت روشنایی بین‌المللی ME در آلمان، باور خود به سودمندی نور ماورای بنفش را زمینه تولیدات نوردهی آینده خود قرار داده است. این شرکت به تازگی سیستم نوردهی Pollux Luminaire را روانه بازار کرده است، محصولی که خود آنها، آن را نسل سوم نوردهی می‌دانند.
به سیستم نور سفید LED، نسل اول، به سیستم نور سیستم LED همراه با چند رنگ دیگر، نسل دوم، و به سیستم Luminaire Pollux، نسل سوم می‌گویند.
سیستم نوردهی Luminaire Pollux تنها با نورهای رنگی ساخته شد، و آنگاه رنگ سفید نیز به آن گروه شش رنگی افزوده گشت.
این سیستم نوردهی به مرغداران امکان می‌دهد که نه تنها شدت تابش نور بلکه طیف کامل آن را نیز کنترل کنند. هر رنگ به تنهایی را می‌توان کاهش داد، به این وسیله می‌توان همانند طیف نور طبیعی زرد را نیز، در فصل‌های مختلف، به نور سالن اضافه کرد تا نور طبیعی را تقلید کند. هدف شرکت ME این بود که تا آنجا که می‌شود نوری همانند نور طبیعی، که روزها می‌تابد، را برای مرغ‌ها فراهم نمایند.
Lautenblach از شرکت ME می‌گوید: ما در بازاریابی برای این سیستم نوردهی، آن را به عنوان یک راهکار معجزه‌گر که همه مشکلات نوردهی مرغداران را حل می‌کند و عملکرد مرغداری را افزایش می‌دهد معرفی نمی‌کنیم. نتایج قاطع از این سیستم گرفتن در حال حاضر دشوار است. اما آنچه ما می‌بینیم افزایش قوی، هم در آسایش مرغ‌ها، و هم در ساختار کالبد آنها، در مقایسه با سیستم‌های نوردهی نسل اول است.

نوشته Melanie Epp، اکتبر9102
منبع: نیکوتک