نویسنده : دکتر علی مهماندوئی ، دکتری تغذیه طیور
مدیر کنترل کیفی و آزمایشگاه کارخانه خوراک طیور پیگیر
هدف اصلی پلت کردن تبدیل ذرات نرم به شکل توده بزرگتر خوراک میباشد. پرس پلت، خوراک آردی کاندیشن شده را به شکل توده متراکم (پلت) در می آورد.
به طور عمده، خوراک متراکم شده بصورت استوانه ای یا چهارگوش خواهد بود و در مقایسه با خوراک آردی بزرگتر میباشد. هدف اصلی فرایند پلت کردن، بهینه سازی ویژگی های فیزیکی خوراک آردی می­باشد.
مزایای مهم فرایند پلت کردن عبارتند از:
1.کاهش میزان هدر رفت خوراک در زمان خوردن
2. پرنده معمولاً پلت را ترجیح می دهد، زیرا تمام مواد مغذی موجود در مخلوط خوراک را در هر پلت دریافت میکند
3. ظرفیت انبارکردن خوراک بهبود می بخشد، زیرا چگالی پلت ها در مقایسه با خوراک آردی بیشتر است.
4. هزینه حمل و نقل بعلت افزایش ظرفیت جابجایی با حجم برابر، کاهش می یابد
5. مدیریت خوراک بدلیل افزایش قابلیت جریان پذیری خوراک پلت بهبود می یابد.
فرایند پلت کردن در کارخانجات خوراک در ظاهر آسان به نظر میرسد اما در عمل کار دشواری است و باید عوامل مختلفی توسط اپراتور دستگاه کنترل شود. هنگامیکه این عوامل به درستی کنترل نشود کیفیت پلت و توان عملیاتی پرس پلت به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می گیرد. امروزه ماشینهای پرس پلت به منظور آسان شدن کار از تکنولوژی اتوماتیک استفاده میکنند.
کیفیت پلت و توان عملیاتی پرس پلت تنها بوسیله فرایند پلت کردن تعیین نمیشود.60 درصد از کیفیت پلت قبل از ورود خوراک آردی به کاندیشنر مشخص شده است.
80 درصد شاخص کیفیت پلت قبل از ورود خوراک به درون پرس پلت قطعی میشود. این بدین معنی است که قبل از اینکه خوراک آردی وارد دای شود، کیفیت پلت تعیین شده است.
فرآوری خوب خوراک حاصل سه عامل اصلی است: رطوبت، دما و زمان. این پارامترها می توانند
اثرمثبت قابل توجهی بر موارد زیر داشته باشند:
1. امنیت زیستی (کشتن باکتری ها مانند سالمونلا)
2. کیفیت فیزیکی پلت و تاثیر آن بر تولید خوراک
3. هضم و خوشخوراکی خوراک
4. بهبود کیفیت تغذیه ای جیره و افزایش سودآوری زمان و دما در فرآوری خوراک، پارامترهایی هستند که در کارخانه های تولید خوراک در سراسر جهان شناخته شده اند اما غالباً درصد رطوبت مناسب فرآوری درست تخمین زده نمی شود. درصد رطوبت مطلوب باید بین 15 تا 18 درصد باشد. بهترین راه اضافه کردن رطوبت استفاده از سیستم بخار است. به دلیل ریز بودن ذرات بخار، می تواند با سرعت بیشتری به داخل مخلوط خوراک نفوذ کنند.