سیزده بدر کجا بیشتر خوش میگذره؟!

درفرهنگ ایرانیان، سیزدهمین روز از فروردین ماه، به عنوان سیزده بِدَ‌ر، جشن بدرقه ی نوروز یا روز طبیعت نامگذاری شده ‌است. سیزده ‌به ‌در یکی از آیین های باستانی و از مهم‌ ترین سنن و رسوم رایج و مشترک در میان اقوام ایرانی است. این روز از تعطیلات رسمی در ایران به‌ شمار می‌رود. ایرانیان از گذشته ‌تاکنون همه ساله با آغاز سال نو و فصل بهار، پس از گذراندن 12 روز از تعطیلات نوروزی، در این روز با بیرون رفتن از خانه به دامان طبیعت، مراسم سیزده ‌به ‌در را با شیوه ‌ها، آداب و رسوم متفاوت و گسترده ‌ای برگزار می ‌کنند.
بنا بر فرهنگ مردم هر منطقه، مناسکی چون بازی، ورزش، مسابقات محلی، پوشیدن لباس‌ های سنتی، موسیقی، رقص‌ های محلی و گروهی، خوردن کاهو سکنجبین، طبخ غذاهای محلی و انواع آش ‌ها و دیگر رسوم رایج در بین اقوام ایرانی در روز سیزده‌ به دربرگزار می ‌شود. بخشی دیگر از آیین ‌های سیزده ‌به ‌در ریشه در باورها و فرهنگ اساطیری دارد که به نوعی با تقدیر و سرنوشت مردم در ارتباط بوده است. «فال‌ گوش ایستادن» یکی از رسوم قدیمی است که با روشی نمادین و به طور پنهانی به حرف دیگران گوش می ‌دادند تا جواب نیت خود را از میان حر‌ف ‌های آنان بگیرند. فال‌ گیری (به ویژه فال کوزه)، رسم طنزآمیز «دروغ روز سیزده» که به گفتن دروغی در این روز مبادرت می ‌کردند، سبزه یا علف گره ‌زدن با هدف بخت گشایی دختران و پسران جوان و هم‌ چنین به نیت باز شدن گره مشکلات و برآورده شدن آرزوهای همه ی افراد، به آب ‎‌دادن یا به قولی دور انداختن سبزه‌ هایی كه چند روز اول سال نو بر سر سفره ی هفت سين قرار می ‌دهند به نشانه ی دور انداختن پلیدی ‎ها و مریضی ‌ها از خود و غیره بخشی از رسوم رایج مردم ایران در این روز به شمار می ‌رود. امروزه نحوه ی اجرای سیزده‌ به‌ در، مانند بسیاری دیگر از آیین ‌های ایرانی، از شیوه ی اصیل و باستانی خود دور شده است.

سیزده بدر و طبیعت

از آنجایی که برای روز طبیعت(سیزده بدر) افراد به مناطق مختلف طبیعی و گردشگری مراجعه میکنند؛ موقعیت های طبیعی بسیاری وجود دارد که میتوانیم به آنها اشاره کنیم. اما این موضوع به قدری ساده است که با یک سرچ ساده هم میتوانید بهترین و نزدیکترین مناطق طبیعی اطراف محل زندگی خودتان را پیدا کنید، حتی با جستجو از روی نقشه های انلاین به سادگی میتوان این مناطق را پیدا کرد!
اما نکته مهم آن است که به هرکجا که میرویم، کیفیت گردش و رفتار ما در آن محیط طبیعی به شکلی باشد که هم لذت بیشتری را شامل حالمان کند هم مفید باشد! اینکه ما به هر موقعیت جغرافیایی که میرویم “با چه کیفیتی رفتار میکنیم؟!” یک سوال مهم است.

و اگر این سوال رو بپرسیم و به شکل مناسب بهش عمل کنیم، آنموقع بهترین محل برای رفتن به گردش در روز سیزده بدر، هرجایی هست که ما در آن محل و طبیعت بکر، بتوانیم با کیفیت متفاوتی حضور پیدا کرده و به خوش گذراندن اوقات خودمان به شکلی سودمند در طبیعت و کنار عزیزانمان مشغول شویم.

کیفیت سیزده بدر و طبیعت گردی به چه معناست؟! 

اینکه ما میخواهیم از حضور در طبیعت همراه با عزیزان و اطرافیان خودمان لذت ببریم موضوعی مهم و عالیست!
اما مهمتر از آن این مسئله است که آیا ما مدل رفتاری برای این حضور رو به شیوه ای صحیح ، مفید و نرمال در سطح جهانی میدانیم؟! آیا روشهای حضور در طبیعت را بلد هستیم؟؟  به شکلی که اگر یک مهمان خارجی هم با ما به گردش بیاید از رفتار های ما تعجب نکند و قابل تحسین او هم باشیم؟ یا مثلا اگر در هر نقطه از دنیا و هر کشوری حضور پیدا کرده و آنگونه رفتار کنیم، بتوانیم  در آنجا فرهنگ باستانی خودمون رو برای گردش و طبیعتگردی  ارائه بدهیم و به عنوان انسانی متمدن خود را معرفی کنیم؟!

احتمالا شماهم با حضور در طبیعت، افرادی رو مشاهده کرده اید که رفتار آنها علاوه بر ضدیت داشتن با ذات طبیعت و آسیب رساندن خواسته و ناخواسته به آن، از دید سایر انسانها در اکثریت فرهنگ ها و کشورهای دیگر جهان نیز ناپسند و غیر انسانی به نظر میرسد!!

پس از مهمترین فعالیت هایی که میتوانیم با آن اثبات کنیم که واقعا تمدن و فرهنگ غنی داریم، حفظ کیفیت رفتارمان برای مراسم سیزده بدر در روز طبیعت است!

3 نکته ساده که با آن میتوانیم سیزده بدر مفیدی رو در طبیعت تجربه کنیم:

• در طبیعت کمپوست بسازیم

• اگر بتوانیم پس از مصرف میوه، سبزیجات و خوراکی هایمان در هنگام سفر یا پیکنیک، بسماند(زباله های تر) و طبیعی آنها را در خاک دفن کنیم تا به چرخه تجزیه و تبدیل انها کمک کند و به طبیعت هم خدمتی را به شکل اثر مثبتی برگردانیم، این رفتار به مرور میتواند فرهنگسازی بینظیری در حفظ و توسعه طبیعت بجای زشتی و تخریب آن بوجود آورد    (توجه کنید که حتما و فقط باید زپسماند طبیعی و قابل بازیافت طبیعی باشد)

• برای حفظ محیط زیست وسایل چندبار مصرف را بکار ببریم

• طبیعتا با هربار مصرف ظروف یکبار مصرف و پلاستیکی برای تفریحاتی مثل گردش روز سیزده بدر که بازیافت سختی دارند یک اثر ناجالب پدید می آوریم و به مرور زمان با دفعات مکرر توسط افراد متعدد، حجم این آثار مخرب بسیار گسترده میشود! این درحالیست که تمامی وسایل پلاستیکی و یکبار مصرف، جایگزین مناسبتری هم برای استفاده چندباره دارند که میتوانیم با استفاده از وسایل چندبار مصرف و ماندگار تر زباله کمتری تولید کنیم و کمتر به طبیعت آسیب برسانیم.

• وسایل یکبار مصرف و زباله هارو بازیافت کنیم

• اگر زباله هایمان طبیعی و قابل دفن کردن نیستند و همچنین نمیتونیم از وسایل چندبار مصرف استفاده کنیم ،  میشود که در عوض پسماند های خود را تفکیک کنیم و با تحویل آن به مراکز بازیافتی شهرداری، به بازیافت مناسب و سریعتر کمک کنیم تا از آسیب به طبیعت جلوگیری کنیم.

در انتها یاد آور میشویم، گاهی این رفتار های نابودگر طبیعت میتواند به کوچکی در ظاهر گره زدن یا به آب انداختن سبزه ها و … باشد، اما در واقع به بزرگی آلوده کردن آب ها و تخریب سبزه زار ها باشد!(که میتوانیم بجای اینکار سبزه را در پای دیگر گیاهان و درختان دفن کنیم تا تبدیل به کود کمپوست گردد) 

باتوجه به این توضیحات بهترین جایی که میتوانیم برای گذراندن سیزده بدر (روز طبیعت) به آنجا برویم، هرجایی است که در بتوانیم رفتار مناسب و زیبایی را از خودمان نسبت به طبیعت و زمین که مادر موجودات زنده میباشد به نمایش بگذاریم….

“به امید روزهایی طبیعی و سبز برای همه شما عزیزان”