مدیریت بستر

مدت زمان تقریبی مطالعه : 4 دقیقه

• از اصلی ترين عوامل مؤثر براي دستيابی به حداكثر توليد، مديريت سالن های پرورش مرغ و به خصوص مديريت بستر می باشد. چرا كه وجود بستر مناسب، خود حكايت از مناسب بودن شرايط محيطی در سالن دارد.
  در اين مقاله سعي شده است مطلبی در مورد مديريت صحيح بستر ، بعنوان يكی از عوامل مؤثر در بهداشت و بهره وری كه تاكنون كمتر به آن توجه شده، ارائه شود.
• متأسفانه، در بسياری از مرغداری ها به كيفيت بستر به اندازه كافي توجه نمي كنند؛ در حالي كه شرايط بستر روي عملكرد و رشد جوجه ها تأثير بهسزايي ميگذارد. بد نيست به ياد داشته باشيم كه بستر دارای سطح بالايي از مواد مغذي ارزشمندی مانند نيتروژن، فسفر، پتاسيم و كلسيم است كه مي تواند برای تغذيه نشخواركنندگان و افزايش حاصلخيزی زمين هاي كشاورزی به كار برده شود. اما بستر مي تواند مشكلاتی مانند انتشار نيتروژن، به صورت آمونياک در سالن مرغداری پيش بياورد، كه براي جوجه ها زيان بار است.
• به طور كلي بستر به مخلوطی از كود و فضولات دفعي طيور، پَر و مواد سلولزی مانند : كاه و كلش، خاک اره، تراشه چوب و… كه در ابتدای دوره در سالن پرورشی پخش شده، گفته می شود.

آمونياك چيست ؟

• آمونياک، گازی است كه از تخمير پروتئين های هضم نشده موجود در مدفوع مرغ ها پديد مي آيد. اين تخمير را ميكروارگانيسم هايی كه در بستر به سر ميبرند انجام مي دهند.
  مقدار سطح سمی شدن آمونیاک در سالن های مرغداری:
  اگر سطح آمونياک سالن بيش از حد مجاز باشد، علاوه بر انتشار بوي بد، سبب كاهش مصرف خوراک،كاهش نرخ رشد، كاهش توليد تخم مرغ و بروز تاول هاي كف پا، سوختگي سينه، تضعيف سيستم ايمنی و سرانجام شيوع بيماري هاي تنفسی، و عفونت قرنيه چشم می شود.
  نمودار زير نشان دهنده سطوح مختلف گاز آمونياک در سالن و مشكلاتی است كه در پی آن پديد مي آيند:

راه حل:

• از روش های كنترل توليد گاز آمونياک در سالن های مرغداري ، مي توان به راهكارهای زير اشاره كرد:

الف) تهويه مناسب :

• كيفيت بستر تا حدود زيادي با مديريت تهويه و وضعيت محيط سالن پرورش (دما و رطوبت) ارتباط دارد.
• سيستم تهويه اصولاً می بايد به گونه ای باشد كه كارهای زير را انجام دهد :
• به اندازه كافی هوای تازه فراهم كند و به گونه ای يكسان در سرتاسر سالن پخش نمايد، بدون اينكه ايجاد خشكی كند.
• گازها و رطوبت بستر را بيرون ببرد، تهويه مناسب مي تواند از بالارفتن خطرآفرينی ميزان گازهای آلوده كننده (آمونياک، مونواكسيدكربن و …) جلوگيری نمايد.

ب ) مديريت فرمولاسیون جیره غذايی:

• تركيب جيره از جمله مواردی است كه می تواند كيفيت بستر را تحت تأثير قرار دهد، به عنوان مثال :
• افزايش بيش از حد مجاز نمك يا سطح پروتئين جيره باعث افزايش مصرف آب در سالن و در نتيجه سبب آبكی شدن مدفوع می گردد.
• غذايي كه داراي چربي فاسد باشد، منجر به آبكی شدن مدفوع می شود.
• حضور مايكوتوكسين ها در جيره غذايي نيز با ايجاد مشكل درعمل سيستم گوارش و تندرستي به مرطوب شدن بستر می انجامد.
• بنابراين براي پيشگيری از بروز چنين مواردی، استفاده از اقلام خوراكی تازه و فرمولاسيون مناسب جيره های طيور و همچنين مديريت نگهداری آنها در سالن توصيه می گردد.

ج ) وضعیت بهداشتی گله :

• شيوع بعضي از بيماري ها مانند كوكسيديوز، منجر به بروز اسهال و خيسی بستر مي گردد. پاتوژن هايی مانند كوكسيديا از طريق اتصال مستقيم به ديواره روده موجب آسيب به سيستم گوارش می شود. براي كنترل بيماری كوكسيديوز معمولاً از راهكار افزودن تركيبات ضدكوكسيديوز در جيره استفاده می شود

د ) مديريت بستر :

• يكی ديگر از روش های مديريتی كنونی برای جلوگيری از تجمع آمونياک در سالن، استفاده از تركيبات مناسب برای فرآوری بستر می باشد به عنوان مثال اسيدی كردن بستر، موجب كاهش pH محيط و نيز محدود شدن فعاليت ميكروارگانيزم های توليدكننده گاز آمونياک می شود.
• از تركيباتی كه برای اصلاح بستر از آنها بيشتر استفاده شده است می توان از اسيد سولفوريك، سولفات آلومينيوم و بی سولفات سديم نام برد.
• از اين تركيبات می توان برای به كمترين رساندن هزينه تهويه، پيش از اين كه جوجه ها را به سالن بياورند، استفاده كرد.

منبع : نیکوتک