کیفیت هوای شبانه در مرغداری
زمان تقریبی مطالعه : حدود 10 دقیقه
- برای این که بتوانیم از بیمار شدن مرغ ها در فصل های سرد جلوگیری کنیم میباید کیفیت هوای سالن ها را خوب نگهداریم .
- این یک کار دائمی 24 ساعته ، 7 روز در هفته است و باید آن را بسیار جدی گرفت. یکی از مهمترین نکات، رساندن سطح آمونیاک به کمترین مقدار در سالن ها است . اگر سطح آمونیاک بالا باشد ، می تواند مرغ ها را فلج کند و یا به (cilia) مژه های موجود در نای آنها آسیب بزند.
- سیلیاها برجستگی های میکروسکوپی انگشت مانندی هستند که سطح نای پرندگان را می پوشانند .
روی سیلیاها را لایه ای نازکی از موکوس پوشانده است. این لایه نازک موکوسی عوامل بیماری زا را که همراه ذرات ریز هوا می خواهند به درون شش ها راه یابند به تله می اندازد و از گذر آن ها جلوگیری می کند.
این لایه موکوسی ، همواره حرکتی موج مانند و رو به باال دارد، و عوامل بیماری زایی راکه در تله خود گرفتار کرده است به باال و به درون دهان مرغ میراند، تا از دهان به درون دستگاه گوارش بروند و در آنجا به وسیله اسیدهای دستگاه گوارش نابود گردند،
- اما اگر مژه ها در اثر گاز آمونیاک فلج شوند و یا آسیب ببینند، بیماری زاها می توانند از سطح موکوسی ساکن (فلج شده) نفوذکنند و به درون سلول های پایه ای نای برسند، جایی که به شدت پر شمار میشوند، و مرغ ها را به بیماری های تنفسی مانند برونشیت گرفتار میکنند. (تصویر شماره 1)
روی سیلیاها را لایه ای نازکی از موکوس پوشانده است. این لایه نازک موکوسی عوامل بیماری زا را که همراه ذرات ریز هوا می خواهند به درون شش ها راه یابند به تله می اندازد و از گذر آن ها جلوگیری می کند.
این لایه موکوسی ، همواره حرکتی موج مانند و رو به باال دارد، و عوامل بیماری زایی راکه در تله خود گرفتار کرده است به باال و به درون دهان مرغ میراند، تا از دهان به درون دستگاه گوارش بروند و در آنجا به وسیله اسیدهای دستگاه گوارش نابود گردند،
- بدتر اینکه عوامل بیماری زا می توانند سلول های مژه ها را از بین ببرند که سبب می شود تا طیف گسترده ای از دیگر عوامل بیماری زا بتوانند به درون دستگاه تنفسی مرغ راه بیابند و بیماری ثانویه ای را (مانند ای-کوالی) پدید بیاورند .
- هر چند بالا بودن سطح آمونیاک برای یک مدت طولانی بزرگترین نگرانی است ، اما مهم است بدانیم که پژوهش انجام شده نشان داده است که یک افزایش شدید و ناگهانی آمونیاک ،هر چند طول آن کوتاه باشد ، از باال بودن اندک سطح آمونیاک در طولانی مدت، آسیب زننده تر است .
- برای همین است که مرغداران باید مواظب باشند که نه تنها در طول روز ، بلکه شب ها نیز آمونیاک را درکمترین سطح ممکن نگه دارند.
- در فصل خنکی هوا ، کیفیت هوای سالن ها در دوره ی brooding (دوهفته نخست پرورش) در طول روز تقریباً یکسان می ماند، زیرا بیشتر مرغداران نرخ جابجایی هوا را با حداقل تعداد پنکه ها برای 24 ساعت تنظیم میکنند .
- افزون بر این چونکه مرغ های کم سن گرمای کمتری به پیرامون خود می پراکنند دمای هوای بیرون هم، زیر دمای هدف برای مرغ قرار دارد ، سالن ها حتی هنگامی که نرخ تهویه هوا افزایش یابد هرگز در شرایط هوای سرد قرار نمیگیرند ، در نتیجه ، اگر سطح آمونیاک در بعد از ظهرها پایین باشد، قاعدتاً در نیمه شب نیز بالا نخواهدرفت ( نمودارشماره 2) .
- شوربختانه ، این وضع در گله ، پس از مدتی دگرگون می شود . با بزرگ شدن مرغ ها ، مقدار هوای تازهای که در هوای سرد وارد سالن می شود به نرخ تهویه پنکه ها که همانند دوره brooding (در کمترین میزان است) بستگی نخواهد داشت.
- هر چه مرغ ها درشتتر می شوند گرمایی که ایجاد می کنند بیشتر میشود، و هر چه دمای هوا در سالن پایین تر باشد پنکه ها در طول روز کمتر کار می کنند زیرا دمای هوای بیرون به دمای هوای نمودار شماره 2 (تصویر شماره 1) درون سالن ها نزدیکتر می شود تا دمای مناسب هوا حفظ شود.
در نتیجه، نرخ تهویه هوا در طول روز دو تا سه برابر نرخ تهویه در شب خواهد بود، و کیفیت هوا در طول روز بسیار بهتر از شب ها خواهدبود. ( نمودار شماره 3)
در نتیجه، نرخ تهویه هوا در طول روز دو تا سه برابر نرخ تهویه در شب خواهد بود، و کیفیت هوا در طول روز بسیار بهتر از شب ها خواهدبود. ( نمودار شماره 3)
- تغییرات کیفیت هوای سالن ها در روز، یکی از گرفتاری های مدیران مرغداری ها است . در بیشتر ساعات روز ، کیفیت هوا در ساعاتی اندازه گیری می شود که مرغ ها زیر نظر قرار دارند ، و اگر کیفیت هوا مناسب باشد ، معمولا نرخ تهویه هوا تغییر داده نمی شود و گرفتاری از همین جا آغازمیشود .
این که کیفیت هوا در روز مناسب باشد به این معنی نیست که سطح آمونیاک هوا در درازای شب آسیب رسان نباشد .
مهم است به یاد داشته باشیم که تراکم آمونیاک در سالنهای مرغداری معمولا نرخ تهویه هوا بستگی دارد.
در نتیجه اگر تهویه هوا در شب ها به سبب آنکه پنکه ها براساس تایمرهای زمان بندی شده فعالیت می کنند به 50 % کاهش یابد، تراکم آمونیاک 4 برابر تراکم روز خواهد بود و اگر فعالیت پنکه ها در شب یک سوم روز باشد ، تراکم آن 3 برابر روز خواهدشد ( نمودار شماره 3 ).
اینکه کیفیت هوای سالن ها در روز و شب تفاوت بسیار بالایی دارد به گرفتاری های پیشبینی نشده ای در
- زمینه سلامتی مرغ ها می انجامد که شرایط بحرانی را در مرغداری پدید میآورد . دمای سالن ها خوب است ، سطح آمونیاک زیر 20ppm قرار دارد و نسبت رطوبت و گرد و غبار پایین است و همه چیز به نظر دلخواه می آید ، اما تلفات رو به افزایش است ، و مرغ ها نشانه هایی از آغاز گرفتاری بیماری تنفسی از خود نشان نمیدهند .
- پس چرا مرغ ها بیمار می شوند ؟
مهم است بدانیم که همیشه یک گونه بیماری در سالن مرغداری حضور دارد، و 24 ساعت روز، 7 روز هفته، 52 هفته درسال، مرغ ها همواره با بیماری در چالش هستند، این چالش ها، تفاوتی با چالش بیماری های تنفسی ، (مانند هوای سرد و آنفولانزا ) که خود ما در هوای سرد، با آن ها رو به رو هستیم ، ندارد.
- در بیشتر موارد، سیستم ایمنی مرغ ها می تواند از پس این چالش ها برآید. اما اهمیت این چالش ها در هوای سرد افزایش می یابد، زیرا با کاهش تهویه هوا در سرما، تراکم عوامل بیماری زایی که در سالن هستند بالاتر می رود (همانگونه که خود ما، زمان بیشتری را در خانه میگذرانیم).
- شب ها که دمای بیرون سردتر می شود و تهویه هوا نیز به پایین ترین اندازه میرسد، و تراکم بیماری زاها و تراکم آمونیاک در بالاترین اندازه قرار میگیرد، وضعیت بدتر میشود. گمان میرود که تراکم بیماری زاها، و افزایش سطح آمونیاک در سالن، سیستم ایمنی مرغ ها را سرکوب میکند.
- وقتی که چند شب پی در پی، و 8 ساعت در هر شب، این وضعیت ادامه می یابد، فرصتی برای بیماری های تنفسی است که بر سالن ها چیره شوند.
- بنابراین چگونه بدانیم که در شب تهویه به اندازهای است که آمونیاک را کنترل خواهد کرد؟ ایده آل آن است که آمونیاک نیز مانند دمای سالن، 24 ساعته کنترل شود، اما این کار به سادگی انجام شدنی نیست. یک دستگاه آمونیاک سنج، که بتواند نموداری از وضع آمونیاک ،( مانند نموداری که در این مقاله میبینید)، بکشد، بسیار گران است و پیرامون 10 هزار دلار قیمت دارد و سالی 1000 دلارهم هزینه نگهداری آن می شود. راه دوم این است که ساعت 3 بامداد هر روز برخیزید و وضعیت مرغ ها را بررسی کنید، که این کار هم انجام شدنی نیست.
- واقعیت این است که ما به سادگی با اندازه گیری رطوبت سالن ها، می توانیم به خوبی پی ببریم که هوای درون سالن در چه وضعیتی است. هرچند که اندازه گیری رطوبت نسبی، همان اندازه گیری میزان رطوبت هوا است، اما می تواند نشان های برای دیگر عوامل متغیر کیفیت هوا، مانند سطح آمونیاک و دی اکسید کربن نیز باشد.
- رطوبت نسبی هوا اگر بالا باشد، نشان های از پایین بودن نرخ جابه جایی هوا نیز هست که نشانه بالا بودن سطح آمونیاک و دی اکسید کربن هم خواهد بود. (نمودار شماره 3)
دمای هوای درون سالن ها و بیرون از سالن ها و سطح آمونیاک (در 3 هفتگی) هرگاه، تفاوت سطح رطوبت نسبی روز با شب بسیار بالا باشد، نشانگر این خواهد بود که تراکم آمونیاک در شب نسبت به روز بسیار بالا می باشد.
- افزون بر این، اگر سطح رطوبت نسبی در شب همواره بیش از 70% باشد، نشان دهنده این است که سطح آمونیاک در شب بسیار بالا است. (نمودارشماره 4)
به تازگی سیستم هایی ساخته شده اند که دارای سنسورهای سنجش رطوبت نسبی، برای کنترل وضع محیط، و یا ثبت کننده اطلاعات دما، می باشند.
این بررسی نشان می دهد که برای حفظ تندرستی مرغ ها همیشه می باید نسبت دما و رطوبت در سالن پرورش مرغ ها به درستی کنترل شود تا مرغ ها در برابر بیماری ها مقاومت بیشتری داشته باشند.
این که کیفیت هوا در روز مناسب باشد به این معنی نیست که سطح آمونیاک هوا در درازای شب آسیب رسان نباشد .
مهم است به یاد داشته باشیم که تراکم آمونیاک در سالنهای مرغداری معمولا نرخ تهویه هوا بستگی دارد.
در نتیجه اگر تهویه هوا در شب ها به سبب آنکه پنکه ها براساس تایمرهای زمان بندی شده فعالیت می کنند به 50 % کاهش یابد، تراکم آمونیاک 4 برابر تراکم روز خواهد بود و اگر فعالیت پنکه ها در شب یک سوم روز باشد ، تراکم آن 3 برابر روز خواهدشد ( نمودار شماره 3 ).
اینکه کیفیت هوای سالن ها در روز و شب تفاوت بسیار بالایی دارد به گرفتاری های پیشبینی نشده ای در
مهم است بدانیم که همیشه یک گونه بیماری در سالن مرغداری حضور دارد، و 24 ساعت روز، 7 روز هفته، 52 هفته درسال، مرغ ها همواره با بیماری در چالش هستند، این چالش ها، تفاوتی با چالش بیماری های تنفسی ، (مانند هوای سرد و آنفولانزا ) که خود ما در هوای سرد، با آن ها رو به رو هستیم ، ندارد.
دمای هوای درون سالن ها و بیرون از سالن ها و سطح آمونیاک (در 3 هفتگی) هرگاه، تفاوت سطح رطوبت نسبی روز با شب بسیار بالا باشد، نشانگر این خواهد بود که تراکم آمونیاک در شب نسبت به روز بسیار بالا می باشد.
به تازگی سیستم هایی ساخته شده اند که دارای سنسورهای سنجش رطوبت نسبی، برای کنترل وضع محیط، و یا ثبت کننده اطلاعات دما، می باشند.
این بررسی نشان می دهد که برای حفظ تندرستی مرغ ها همیشه می باید نسبت دما و رطوبت در سالن پرورش مرغ ها به درستی کنترل شود تا مرغ ها در برابر بیماری ها مقاومت بیشتری داشته باشند.
منبع : شرکت نیکوتک