استفاده از ضایعات میوه در خوراک طیور

مدت زمان مطالعه : حدود 15 دقیقه 

اســـتفاده از ضایعات فرآوری میوه و ســـبزیجات در خـــوراک طیور مـــی تواند به کاهش مشـــکل کمبود عرضـــه خوراک در بســـیاری از نقاط جهان کمک کنـــد. از نظر پایداری، به عنـــوان جایگزینی برای دفـــع زباله به عنـــوان زباله، مـــی تواند به کاهش آلودگی محیط زیســـت نیـــز کمک کند. ایـــن مقاله بـــه ارزش غذایی ضایعـــات میوه و ســبـزیجات و پتانســـیل آنها به عنوان مواد اولیه خوراک طیـــور می پردازد.

تفاله سیب

تفاله ســـیب مـــی تواند به عنوان یک منبـــع غذایی بـــا ارزش در جیره طیور )با 5 تا 10% برای دســـتیابی به حداکثر بهره وری( اســـتفاده شـــود. این محصول حـــاوی مقداری زیـــادی کربوهیـــدرات، مـــواد معدنی، فیبر غذایـــی و فیتوکمیکال هـــا و همچنین خواص آنتی اکســـیدانی باال اســـت. همچنین تفاله ســـیب شـــامل ترکیبات فعال زیســـتی مانند فیتوکمیکال ها و پری بیوتیک ها اســـت کـــه می تواند بـــه بهبود فراهمی زیســـتی آهن، افزایش جمعیـــت میکروب های مفیـــد در روده بزرگ و رشـــد باکتری های مفیـــد روده کمک کند.

تفاله انبه

تفالـــه انبه معموال از پوســـت، هســـته و باقیمانده میوه تشـــکیل شـــده اســـت و می تواند تـــا 20% از جیره جوجه های گوشـــتی را بـــدون تأثیر بر دریافـــت مواد مغذی و رشـــد آنها تامین کنـــد. تفاله انبه منبـــع عالی فیبر، ویتامینهـــای E و C، آنزیمهـــا، پلـــی فنولهـــا و کاروتنوئیدها اســـت که همگی دارای خواص عملکردی و آنتیاکســـیدانی مختلفی هســـتند. علاوه بر ایـــن، تفاله انبه برای افزایش پراکسیداســـیون ضد لیپیدی و کاهش ســـطح کلســـترول مفید اســـت در نتیجه، اثرات مفیدی برای ســـامتی انسان دارد.

موز غیر قابل مصرف برای انسان

بـــر اســـاس آمـــار اخیـــر ســـازمان خواربـــار و کشـــاورزی ملـــل متحـــد (فائـــو)،تولیـــد ســـالانه مـــوز در جهـــان 41.9 میلیـــون تـــن اســـت کـــه 12 تـــا 15 میلیـــون تـــن آن بـــه دلیـــل مناســـب نبـــودن بـــرای مصـــرف انســـان، بـــرای اســـتفاده بـــه عنـــوان خـــوراک دام در دســـترس اســـت. بـــرای جوجـــه هـــای گوشـــتی، مـــوز خشـــک شـــده مـــی توانـــد تـــا 7.5 جایگزیـــن ذرت در طـــول دوره تغذیـــه شـــود. اســـتفاده بیـــش از 7.5٪ مـــوز، باعـــث کاهـــش تدریجـــی و قابـــل توجـــه در وزن جوجـــه خواهـــد شـــد. اگـــر ایـــن حـــد اســـتفاده رعایـــت نشـــود، اگرچـــه هزینـــه خـــوراک کاهـــش مـــی یابـــد، امـــا بـــا افزایـــش ضریـــب تبدیـــل خـــوراک، هزینـــه هـــا افزایـــش مـــی یابـــد.

تفاله انگور

تفالـــه انگـــور از اســـتخراج آب انگور حاصل می شـــود و حاوی ســـطوح بالایـــی از پلی فنول ها و فالونول ها اســـت. می تـــوان آن را تا 10% در جیره جوجه های گوشـــتی گنجاند. بـــا این حال بایـــد از اســـتفاده بیش از حد از تفالـــه انگور به دلیـــل وجود عوامل ضـــد تغذیه ای مانند تانن و اســـید فیتیک اجتناب شـــود.

انجیر خشک

انجیر خشـــک می تواند بـــه عنوان منبـــع آنزیم های طبیعـــی در خوراک طیور اســـتفاده شـــود. این آنزیم هـــا می تواننـــد در رژیم هـــای غذایی حاوی ســـطوح بـــالای جو یا ســـایر غلات مفید باشـــند.

انار

تفاله انار بعد از آبگیری انار تولید می شـــود و شـــامل پوســـت بیرونی، دانه ها و تفالـــه باقی مانده اســـت. این محصـــول را می توان به شـــکل های مختلف فراوری و اســـتفاده کرد. این محصول سرشـــار از پلی فنول و مونومری اســـت. مطالعات بر روی جوجه های گوشـــتی نشـــان می دهـــد که ترکیب 1 تـــا 2% تفاله انـــار در جیره آنها اثرات مفیدی بر ســـطوح اســـیدهای چرب گوشـــت و محتوای پروتئین گوشـــت ســـینه و همچنین کاهش کلسترول و ارزش اکسیداســـیون لیپید گوشت دارد.
در مطالعـــه ای دیگر، گنجانـــدن 7 تا 10% محصـــوالت تفاله انـــار در جیره جوجه‌های گوشـــتی تحت اســـترس گرمایی، عملکرد رشـــد، کلسترول خون و وضعیت آنتیاکســـیدانی را افزایـــش داد. در مرغ هـــای تخمگذار، مکمل 2 تا 4% پودر پوســـت انـــار باعث بهبـــود فعالیت آنتی اکســـیدانی خون و کاهش کلســـترول و تری گلیســـیرید پالسما شد.

نارگیل

نارگیـــل را می‌تـــوان به صـــورت پلت یا پـــودر درآورد و به عنـــوان مکمل پروتئیـــن اصلی (73 درصـــد پروتئین) در جیـــره طیور گنجانـــد. همچنین می توان از آن بـــرای جایگزینی 20% از منابع پروتئینـــی معمولی مانند کنجاله ســـویا اســـتفاده کرد، بدون اینکه هیچ گونـــه اثر نامطلوبی بر تولید داشـــته باشـــد. در صورت اســـتفاده بیشتر، ســـرعت رشـــد و بازده خوراک کاهش می‌یابد.

عصاره گوجه فرنگی

تفالـــه گوجه فرنگـــی می توانـــد منبع خوبـــی از پروتئین بـــرای دام طیور باشـــد. تجزیه و تحلیل شـــیمیایی این محصول نشـــان می دهد که حاوی حدود 25-20٪ پروتئین خام با 13٪ لیزین(بیشـــتر از پروتئین کنجاله ســـویا) اســـت. این محصول همچنین منبـــع خوبی از ویتامین B و A اســـت. به عالوه، مقدار زانتوفیل موجود در گوجه فرنگی بســـیار باال و قابل مقایســـه بـــا گلوتن ذرت یـــا کنجاله یونجه اســـت (حدود 240-200 میلـــی گرم در هر گـــرم). ایـــن موضوع به ویژه بـــرای مرغ هـــای تخمگذار مهم اســـت، زیرا به بهبـــود رنگ و کیفیـــت زرده تخم مرغ کمـــک می کند.
گنجانـــدن تفاله گوجـــه فرنگی در جیـــره طیور نیز به جلوگیری از مشـــکلات گوارشـــی نیز کمک می کند. جوجـــه هایی که از این ماده تغذیه می شـــوند کمتر مســـتعد اســـهال یا ســـایر اختالالت گوارشـــی بودند. این را می توان به خاصیت ضد اکسیداســـیون تفالـــه گوجه فرنگی نســـبت داد که کیفیت خـــوراک و بهداشـــت آن را بهبـــود می بخشـــد. تفاله گوجـــه فرنگی نباید در مقادیـــر بیـــش از 20% از کل جیره در جوجه های گوشـــتی یـــا تخم گذار اســـتفاده شـــود. محتوای باالی فیبـــر تفالـــه (30٪ فیبر خام) مـــی تواند محتـــوای انرژی موجود در جیره را به شـــدت محدود کنـــد. همچنین تغذیه بیش از حـــد با تفالـــه گوجه فرنگی مـــی تواند خـــوراک را تلخ کند.

زیتون

نتایج اســـتفاده از تفاله زیتـــون در خوراک طیور تاکنون امیـــدوار کننده بوده و نتایـــج از نظـــر مصرف خوراک، رشـــد و تبدیل خوراک مثبت بوده اســـت. هنوز تحقیقات بیشـــتری در مـــورد فواید اقتصادی و علمی اســـتفاده از تفاله زیتـــون در جیره طیور مورد نیاز اســـت.

کنجاله سیب زمینی

کنجالـــه ســـیبزمینی تا 30 درصـــد میتواننـــد هم در جیـــره جوجه‌های گوشـــتی و هم در جیره‌هـــای مرغ تخم‌گـــذار بدون هیچ گونـــه تأثیر منفی بـــر عملکرد تولید گنجانده شـــوند.

هویج

هویج حـــاوی EE ٪1.4 ،CP ٪10، تـــا 60٪ ً قند (عمدتا ســـاکاروز)، ویتامین C و کاروتن اســـت. اســـتفاده از 8% کنجاله هویج در جیـــره غذایی مرغ های تخمگذار در مقایســـه با جیـــره بر پایه گنـــدم، رنگ زرده را بـــه میزان قابل توجهـــی بهبود می بخشـــد. هویـــج همچنین رفتـــار نـــوک زدن بی مورد پرنـــدگان را کاهـــش داده و رفاه پرندگان را بهبود بخشـــید.

منبع: انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران